نحوه عملکرد الگوریتم جستجوی گوگل

الگوریتم جستجوی گوگل بدون شک یکی از تأثیرگذارترین فناوری‌هایی است که تاکنون ایجاد شده است. با حدود ۵.۶ میلیارد جستجوی روزانه در گوگل، می‌توان گفت که گوگل تأثیر بسزایی بر جهان—و بر کسب‌وکار شما—دارد.

اما الگوریتم جستجوی گوگل چیست؟ چگونه کار می‌کند؟ و مهم‌تر از همه، چگونه می‌توان رتبه بالاتری در گوگل کسب کرد و ترافیک بیشتری به دست آورد؟

این راهنما سعی دارد تا الگوریتم اسرارآمیز جستجوی گوگل را شفاف‌سازی کند:

الگوریتم جستجوی گوگل چیست؟


الگوریتم جستجوی گوگل به فرایندی اشاره دارد که گوگل برای رتبه‌بندی محتوا از آن استفاده می‌کند. این الگوریتم صدها عامل را در نظر می‌گیرد، از جمله میزان استفاده از کلمات کلیدی، قابلیت استفاده از صفحه، و بک‌لینک‌ها.

نکته جانبی: گوگل دارای چندین الگوریتم جستجو است که همزمان با یکدیگر کار می‌کنند تا بهترین نتایج را ارائه دهند. در این مقاله، ما عمدتاً بر روی الگوریتم(های) رتبه‌بندی گوگل تمرکز خواهیم کرد، زیرا معتقدیم که این همان چیزی است که بیشتر افراد هنگام صحبت درباره الگوریتم جستجوی گوگل به آن اشاره دارند.

الگوریتم جستجوی گوگل چگونه کار می‌کند؟


الگوریتم گوگل بسیار پیچیده است و نحوه دقیق عملکرد آن به‌صورت عمومی منتشر نشده است. گفته می‌شود که بیش از ۲۰۰ عامل رتبه‌بندی وجود دارد—و هیچ‌کس به‌طور کامل از تمام آن‌ها آگاه نیست.

حتی اگر کسی تمام این عوامل را بداند، باز هم چندان اهمیتی ندارد، زیرا این الگوریتم همواره در حال تغییر است. گوگل به‌طور میانگین روزانه شش بار الگوریتم خود را به‌روزرسانی می‌کند، یعنی سالانه تا ۲,۰۰۰ بار.

با این حال، گوگل برخی راهنمایی‌ها ارائه می‌دهد که می‌تواند به بهبود رتبه شما در نتایج جستجو کمک کند.

عوامل رتبه‌بندی در الگوریتم جستجوی گوگل چیست؟


وقتی درباره «الگوریتم جستجو» در زمینه بهینه‌سازی موتورهای جستجو (SEO) صحبت می‌کنیم، اولین چیزی که به ذهن می‌رسد عوامل رتبه‌بندی گوگل است. به عبارت دیگر، گوگل هنگام تصمیم‌گیری درباره اینکه کدام صفحات را رتبه‌بندی کند و به چه ترتیبی نمایش دهد، به چه عواملی توجه می‌کند؟

با نگاهی به صفحه رسمی گوگل تحت عنوان «نحوه کار جستجو» می‌توان دریافت که برخی از مهم‌ترین عوامل رتبه‌بندی عبارت‌اند از:

  • بک‌لینک‌ها
  • تازگی محتوا
  • ذکر کلمات کلیدی
  • تجربه کاربری
  • اعتبار موضوعی

بیایید هر یک از این عوامل را بررسی کنیم.

۱. بک‌لینک‌ها

گوگل می‌خواهد صفحاتی را نمایش دهد که «وب‌سایت‌های برجسته در آن حوزه به آن صفحه لینک داده‌اند.» به زبان ساده، گوگل به دنبال بک‌لینک‌هایی از وب‌سایت‌های معتبر و مرتبط با موضوع است که به صفحات شما اشاره می‌کنند.

به‌دست‌آوردن این لینک‌ها را لینک‌سازی (Link Building) می‌نامند و این یکی از مهم‌ترین کارهایی است که باید انجام دهید تا گوگل به وب‌سایت شما اعتماد کند و آن را نمایش دهد. از زمان آغاز به کار گوگل در سال ۱۹۹۶، بک‌لینک‌ها یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده میزان قابل‌اعتماد بودن یک سایت بوده‌اند.

برای بررسی اینکه آیا کمبود بک‌لینک مانع رتبه‌بندی محتوای شما شده است، می‌توانید پروفایل بک‌لینک صفحه خود را با رقبا مقایسه کنید.

ابتدا، URL صفحه‌ای را که قصد رتبه‌بندی آن را دارید در ابزار Site Explorer از Ahrefs وارد کنید تا تعداد بک‌لینک‌ها و دامنه‌های ارجاع‌دهنده (وب‌سایت‌های لینک‌دهنده) را مشاهده کنید.

سپس، به ابزار Keywords Explorer در Ahrefs بروید و کلمه کلیدی اصلی که برای آن صفحه هدف‌گذاری کرده‌اید را وارد کنید. کمی به پایین اسکرول کنید. در بخش SERP overview می‌توانید ببینید که رقبای شما چه تعداد بک‌لینک و دامنه ارجاع‌دهنده دارند.

اگر متوجه شدید که صفحات رقبای شما بک‌لینک‌های بیشتری نسبت به صفحه شما دارند (مانند مثال بالا)، به این معنی است که احتمالاً باید لینک‌سازی را در اولویت قرار دهید تا بتوانید رتبه بهتری نسبت به آن‌ها کسب کنید.

در اینجا چند استراتژی برای شروع لینک‌سازی آورده شده است:

  • وبلاگ‌نویسی مهمان (Guest Blogging)
  • ایجاد محتوای ارزشمند و قابل لینک‌دهی (Creating Linkable Assets)
  • لینک‌سازی از طریق یافتن لینک‌های شکسته (Broken Link Building)

۲. تازگی محتوا

تازگی محتوا به میزان "جدید" بودن یا به‌روز بودن محتوای صفحه شما اشاره دارد. آخرین بار چه زمانی به‌روزرسانی شده است؟

این عامل برای برخی جستجوها مهم‌تر از سایرین است. به‌عنوان‌مثال، اگر موضوعی مرتبط با اخبار را جستجو کنید، گوگل معمولاً نتایجی را نمایش می‌دهد که در ۲۴ ساعت گذشته منتشر شده‌اند.

بااین‌حال، اگر موضوعی را جستجو کنید که نیازی به به‌روزرسانی مداوم ندارد، تازگی محتوا تأثیر چندانی نخواهد داشت.

به‌عنوان‌مثال، نتایج برتر برای عبارت "ایده‌های ذخیره‌سازی RV" مربوط به بیش از دو سال پیش هستند.

این به این دلیل است که ایده‌های خوب برای ذخیره‌سازی RV امروز تقریباً مشابه دو سال پیش هستند. بنابراین، زمان انتشار آن تأثیر چندانی ندارد.

راهنماهایی مانند این را "محتوای همیشه‌سبز" (Evergreen Content) می‌نامیم، یعنی محتوایی که بدون نیاز به به‌روزرسانی‌های مکرر، برای سال‌ها مفید باقی می‌ماند.

در مجموع، هنگام تعیین اهمیت تازگی محتوا برای کلمات کلیدی موردنظر، باید SERP را تجزیه‌وتحلیل کنید. آیا گوگل به نظر می‌رسد که محتوای تازه را رتبه‌بندی می‌کند؟ اگر چنین است، برای حفظ جایگاه در رتبه‌های برتر، باید محتوای خود را مرتباً به‌روز کنید.

۳. ذکر کلمات کلیدی

یکی از مواردی که گوگل به آن توجه می‌کند، "تعداد دفعاتی است که عبارت جستجوی شما در صفحه‌ای که می‌خواهید رتبه بگیرد، ظاهر می‌شود."

به‌طور کلی، بهتر است کلمه کلیدی دقیق خود را چندین بار در بخش‌های مختلف صفحه قرار دهید، از جمله:

  • عنوان صفحه
  • حداقل یک زیرعنوان
  • آدرس (URL) صفحه
  • پاراگراف مقدمه

بااین‌حال، نیازی نیست بیش‌ازحد نگران تعداد دفعات ذکر کلمه کلیدی باشید، زیرا هنگام نوشتن محتوا، به‌طور طبیعی آن را در متن خود استفاده خواهید کرد.

به‌عنوان مثال، در مقاله ما درباره محتوای همیشه‌سبز، عبارت "محتوای همیشه‌سبز" ۱۸ بار تکرار شده است—بدون هیچ تلاشی برای این کار.

درعوض، بیشتر تمرکز خود را بر روی پاسخ دادن به نیاز جستجوگران بگذارید. مطمئن شوید که صفحه شما تمام مواردی را که کاربران ممکن است بخواهند بدانند، پوشش می‌دهد.

گوگل در صفحه «نحوه کار جستجو» بر اهمیت این موضوع تأکید می‌کند:

فکر کنید: وقتی عبارت "سگ‌ها" را جستجو می‌کنید، احتمالاً نمی‌خواهید صفحه‌ای را ببینید که فقط صدها بار کلمه "سگ" در آن تکرار شده باشد. با درنظرگرفتن این موضوع، الگوریتم‌های گوگل بررسی می‌کنند که آیا یک صفحه محتوای مرتبط دیگری فراتر از کلمه کلیدی "سگ" دارد—مانند تصاویر، ویدئوها، یا حتی فهرستی از نژادهای سگ.

 

یکی از راه‌های شناسایی زیرموضوعات مرتبط با یک کلمه کلیدی استفاده از ابزار Content Gap در Ahrefs است. کافی است سایت خود را در Site Explorer وارد کرده و در منوی سمت چپ روی "Content Gap" کلیک کنید.

سپس، به گوگل بروید، کلمه کلیدی موردنظر خود را جستجو کنید و ۳ تا ۵ URL برتر را که با هدف محتوای صفحه شما مطابقت دارند، انتخاب کنید. (مثلاً اگر صفحه شما یک پست وبلاگی است، سایر پست‌های وبلاگی را انتخاب کنید.)

پس از جمع‌آوری URLهای رقبا، آن‌ها را در ابزار Content Gap وارد کنید (مانند نمونه‌ای که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید) و سپس روی گزینه "Show keywords" کلیک کنید.

من این کار را برای راهنمای "کلمات کلیدی چیست؟" انجام دادم. در تصویر زیر، نتیجه نشان می‌دهد که می‌توانیم مقاله را با اضافه کردن بخشی درباره اینکه آیا کلمات کلیدی هنوز برای SEO مهم هستند، بهبود دهیم.

علاوه بر این، با انجام این نوع تحقیق درباره شکاف‌های محتوایی، ممکن است فرصت‌هایی برای نوشتن مقالات تکمیلی مرتبط با مقاله‌ای که در حال بهینه‌سازی آن هستید، پیدا کنید.

به‌عنوان‌مثال، من کلمات کلیدی مانند "بهترین روش‌های استفاده از کلمات کلیدی در SEO" و "تحقیق کلمات کلیدی چیست؟" را پیدا کردم که می‌توانیم برای آن‌ها محتوای جدیدی ایجاد کنیم.

اگر می‌خواهید بیشتر درباره نحوه بهینه‌سازی یک صفحه برای یک کلمه کلیدی و بهترین مکان‌ها برای قرار دادن کلمه کلیدی بدانید، راهنمای ما درباره SEO داخلی (On-Page SEO) را بررسی کنید.

۴. تجربه کاربری (User Experience)

گوگل اعلام کرده است که "تجربه کاربری خوب صفحه" برایش اهمیت دارد. اما تجربه کاربری خوب دقیقاً به چه معناست؟

تجربه کاربری (UX) شامل موارد مختلفی می‌شود، از جمله:

  • سرعت بارگذاری صفحه (گوگل پیشنهاد می‌کند زیر ۲ ثانیه باشد)
  • عدم نمایش پاپ‌آپ‌ها و تبلیغات مزاحم
  • ناوبری (Navigation) و لینک‌سازی داخلی کاربرپسند
  • سازگاری با موبایل (Mobile-friendliness)
  • طراحی مناسب وب‌سایت
  • متا تگ‌ها (Meta Tags)، مانند عنوان (Title) و توضیحات (Description) مناسب که با هدف جستجو مطابقت داشته باشد
  • و موارد دیگر

سرعت بارگذاری صفحه در سال‌های اخیر برای گوگل اهمیت بیشتری پیدا کرده است. در تابستان ۲۰۲۱، گوگل یک به‌روزرسانی مهم منتشر کرد که باعث شد عبور از تست Core Web Vitals (CWV)، که اساساً یک تست سرعت سایت است، بیش از پیش اهمیت پیدا کند.

برای بررسی CWV سایت خود و یادگیری روش‌های بهبود عملکرد آن، سایت خود را در Ahrefs’ Site Audit وارد کنید و روی تب "Performance Report" کلیک کنید. برای انجام این تست، باید گزینه CWV scan را در تنظیمات فعال کنید. (در بالای گزارش، اطلاعیه‌ای مانند تصویر زیر مشاهده خواهید کرد.)

پس از فعال کردن CWV از طریق Google API، یک اسکن جدید روی سایت خود اجرا کنید.

پس از اتمام اسکن، گزارشی دریافت خواهید کرد که صفحات نیازمند بهبود و صفحات دارای خطا را نشان می‌دهد.

برای مشاهده این صفحات، روی عدد کنار "Needs improvement" (نیاز به بهبود) یا "Poor" (ضعیف) کلیک کنید.

این بخش به شما نشان می‌دهد که کدام صفحات در امتیاز Lighthouse یا عملکرد CrUX رد شده‌اند. (این امتیازات مربوط به سرعت صفحه هستند و بخشی از گزارش CWV محسوب می‌شوند.)

اگر می‌خواهید اطلاعات بیشتری درباره بهینه‌سازی تجربه کاربری سایت کسب کنید، راهنمای بررسی و تحلیل وب‌سایت ما را دنبال کنید.

۵. اعتبار موضوعی (Topical Authority)

گوگل می‌خواهد "سایت‌هایی را نمایش دهد که بسیاری از کاربران برای جستجوهای مشابه آن‌ها را ارزشمند می‌دانند."

این یعنی سایت‌هایی که علاوه بر موضوع مورد جستجو، محتوای ارزشمند و مرتبط دیگری نیز دارند.

گوگل به‌طور دقیق توضیح نداده که "کاربران چگونه ارزش یک سایت را تشخیص می‌دهند"، اما می‌توان فرض کرد که بک‌لینک‌های موضوعی (Topical Backlinks) یکی از عوامل کلیدی آن هستند.

بنابراین، علاوه بر تولید محتوای مرتبط، باید لینک‌هایی از سایت‌های مرتبط با موضوع خود نیز دریافت کنید.

مثال:

اگر می‌خواهید برای عبارت "بهترین پودر پروتئین" رتبه بگیرید، گوگل ممکن است سایت شما را معتبرتر بداند اگر کاربران برای موضوعات مرتبط مانند موارد زیر نیز به سایت شما مراجعه کنند:

  • بهترین زمان مصرف پروتئین
  • آیا زنان باردار می‌توانند پودر پروتئین مصرف کنند؟
  • پودر پروتئین از کجا به دست می‌آید؟

علاوه بر داشتن محتوا درباره این موضوعات، باید بک‌لینک‌های مرتبط و موضوعی نیز برای آن‌ها دریافت کنید.

داشتن محتوای گسترده و لینک‌های مرتبط می‌تواند به گوگل (و کاربران) نشان دهد که شما یک منبع معتبر در این حوزه هستید و ممکن است به شما کمک کند در نتایج جستجو رتبه بالاتری کسب کنید.

 

آماده‌اید که این عامل رتبه‌بندی را در لیست خود تیک بزنید؟ ایجاد خوشه‌های محتوایی (Content Hubs) برای سئو را شروع کنید!

کجا می‌توان به‌روزرسانی‌های رسمی گوگل را پیدا کرد؟

گوگل چندین کانال رسمی دارد که به‌روزرسانی‌های عمومی درباره تغییرات الگوریتم خود را منتشر می‌کند و اسناد عمومی فراوانی درباره نحوه عملکرد الگوریتم‌هایش ارائه داده است.

برخی از بهترین منابع برای آگاهی از تغییرات الگوریتم گوگل:

🔹 توضیحات رسمی گوگل درباره نحوه رتبه‌بندی نتایج
🔹 صفحه رسمی توییتر گوگل
🔹 کانال YouTube رسمی Google Search Central

اگر می‌خواهید همیشه به‌روز باشید و آخرین تغییرات الگوریتم گوگل را دنبال کنید، می‌توانید در جلسات زنده Google Search Central شرکت کنید.

در این جلسات، افرادی مانند جان مولر (John Mueller)، تحلیلگر ارشد ترندهای وبمستر گوگل، به سؤالات کاربران به‌صورت زنده پاسخ می‌دهند.

نتیجه‌گیری نهایی

الگوریتم جستجوی گوگل سیستمی پیچیده با اجزای متحرک فراوان است و همواره در حال تغییر می‌باشد. با این حال، هدف اصلی آن ثابت مانده است: ارائه بهترین نتایج ممکن برای هر جستجو.

علیرغم به‌روزرسانی‌های مداوم گوگل، اصول اساسی سئو تغییر چندانی نکرده‌اند. اگر روی عوامل رتبه‌بندی که در این مقاله آموختید تمرکز کنید، می‌توانید در نتایج جستجو رتبه خوبی کسب کنید.

به طور خلاصه:

محتوای باکیفیت و ساختاریافته‌ای ایجاد کنید که با نیاز جستجو (Search Intent) کاربران مطابقت داشته باشد.
محتوای خود را به‌روز نگه دارید.
تجربه کاربری (UX) سایت را بهبود دهید.
بک‌لینک‌های مرتبط با موضوع خود ایجاد کنید.

این‌ها همان عواملی هستند که الگوریتم جستجوی گوگل بر اساس آن‌ها تصمیم‌گیری می‌کند.

منبع: Source